اعتیاد به مواد مخدر در اصطلاح یک بیماری است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به آن متبلا هستند. امروزه مواد مخدر و اعتیاد آور، تنوعی فراوان یافته و مشکلات و سختی‌های گذشته برای تهیه و مصرف را هم ندارد و راحت‌تر از گذشته، زندگی پیر و جوان را تهدید می‌کند. طبیعتا غلبه بر آن و ترک اعتیاد یک فرآیند پرچالش است که نیازمند اراده فرد مبتلا و استفاده از داروها و روش‌های موثر است و یکی از داروهایی که به تازگی توجهات را به خود جلب کرده، قرص کلونیدین است.
قرص کلونیدین در ابتدا به عنوان یک داروی فشار خون تولید شد اما بعدها نشان داده شد که می تواند در رفع اثر اعتیاد نیز موثر باشد. مکانیسم منحصر به فرد آن، سیستم نوراپی‌نفرین مغز را که نقش اساسی در تنظیم پاسخ‌های استرسی داشته و موجب اعتیاد به ماده‌ای خاص می‌شود، هدف قرار می‌دهد.
نحوه مصرف کلونیدی برای ترک اعتیاد
پیش از این که فرد مبتلا این دارو را مصرف کند، باید از پزشک متخصص مشورت بگیرد. ترک اعتیاد به کمک داروهای ترک، ممکن است عوارضی داشته باشد، به همین خاطر باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود تا از عوارض آن بکاهد. پزشک مربوطه با بررسی نیازهای فرد، میزان اعتیاد و سوابق پزشکی، مقدار و مدت زمان مصرف کلونیدین را تعیین می‌کند.
کلونیدین به صورت قرص مصرف می‌شود و دوز آن بسته به پاسخ فیزیولوژیک و شدت علائم بیمار، متفاوت است. فرد مبتلا به اعتیاد می‌بایست بر اساس دوز تجویز شده، قرص کلونیدین را مصرف کند تا از اثر آن اطمینان پیدا کند و در صورتی که داروی دیگری مصرف می‌کند به اطلاع پزشک خود برساند تا کمترین عوارض را داشته باشد.
با وجود این‌که کلونیدین داروی موثری در ترک اعتیاد است، اما نباید درمان‌های دیگر را فراموش کرد. از آنجایی که دوران ترک اعتیاد، دورانی سخت و پر از چالش‌های مختلف است، توصیه می‌شود که فرد مبتلا از درمان‌های روانشناختی نیز استفاده کند. افراد می‌توانند در این دوره در جلسات رفتاردرمانی و مشاوره‌های گروهی هم شرکت کند. روش‌های جامع که مصرف دارو و روان‌درمانی را در بر دارند، نسبت به روش‌های سنتی که صرفا شامل مصرف داروهای مختلف بود، موثرتر هستند.
داروی کلونیدین می‌تواند برخی از انواع اعتیادها که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند از بین ببرد. مهم‌ترین آن‌ها مواد افیونی هستند که شامل هروئین، اکسیکودون و هیدورکودون می‌شود البته کلونیدین در کاهش اعتیاد به الکل نیز موثر است، همچنین در کاهش اعتیاد به مواد بنزودیازپین همچون والیوم هم آزمایش شده و تاثیر قابل توجهی نشان داده است.
همچنین از آنجایی که این دوره ممکن است طولانی باشد، بهتر است فرد مبتلا به اعتیاد دوره درمان خود را تا انتها پیگیری کند. قطع مصرف دارو در میانه مدت درمان می‌تواند احتمال ریکاوری را کاهش دهد. برای دستیابی به ریکاوری موفق و شروع مجدد یک زندگی پاک، باید این دوره به طور کامل طی شود.
عوارض جانبی قرص‌های کلونیدین
با وجود این که کلونیدین در آزمایش‌های مختلف ثابت کرده که می‌تواند درمان موثری در ترک اعتیاد باشد، اما ممکن است برای مصرف کننده عوارض جانبی نیز در پی داشته باشد. بعضی از این عوارض جانبی عبارت‌اند از:
خواب آلودگی و نشئگی: کلونیدین باعث احساس خستگی، خواب آلودگی و عدم تمرکز می‌شود که بر فعالیت‌های روزمره و عملکرد شناختی تاثیر می‌گذارد.
خشکی دهان: یکی از عوارض مشهود این دارو، خشکی دهان است و به همین خاطر مصرف کننده باید در طول دوره مصرف مایعات کافی مصرف کند.
سرگیجه: کلونیدین باعث افت موقت فشار خون می‌شود که در نتیجه آن، فرد احساس سرگیجه می‌کنند.
یبوست: کلونیدین باعث افت سرعت فعالیت دستگاه گوارش و عملکرد دستگاه هاضمه می‌شود که این امر منجر به یبوست در برخی افراد خواهد شد.
همانطور که گفته شد این دارو در ابتدا به عنوان داروی فشار خون تولید شده است، لذا در صورتی که فرد مبتلا داروی دیگری مصرف می‌کند بهتر است به پزشک خود اطلاع دهد چرا که مصرف آن با داروهای دیگر می‌تواند باعث اختلالات شدید در سیستم گردش خون شود.
باید به خاطر داشت که شدت و میزان عوارض جانبی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر هر کدام از عوارض فوق مزمن شود، باید برای رفع آن به پزشک مراجعه کرد تا داروی دیگری جایگزین شود. ترک موفق اعتیاد به مواد مخدر باید به گونه ای انجام گیرد که کمترین آسیب را به فرد مبتلا وارد کند.
